25/05/2017 από Αλέξανδρος Μουσούρος 0 Σχόλια
Περί Ψυχοπαθολογίας και Ψυχικής Νόσου, Αλήθειες και Μύθοι – Μέρος 1ο
Ο κλάδος της Ψυχικής Υγείας, αποτελεί ένα πεδίο άγνωστο για μεγάλο μέρος του πληθυσμού στη χώρα μας, και σε μεγάλο βαθμό παρεξηγημένο. Για ορισμένους συμπολίτες μας, το έργο του Ψυχολόγου για παράδειγμα, ορίζεται ως κάτι δίχως αντικείμενο, αόριστο, και ενδεχομένως αχρείαστο. Κάποιες συνήθεις στερεοτυπικές εκφράσεις που χρησιμοποιούνται από άτομα που ορίζουν το έργο του Ψυχολόγου όπως προαναφέρθηκα, είναι: «εκεί πάνε οι τρελοί», «τι ξέρουν οι ψυχολόγοι», «έχω φίλους να μιλάω για τα προβλήματά μου», κ.α.. Λόγω του ότι η επιστήμη εξελίσσεται, οφείλουμε ως ειδικοί να ακολουθούμε και να συμβάλουμε στις εξελίξεις. Επίσης, οφείλουμε να ενημερώνουμε και το ευρύ κοινό σχετικά με το έργο μας, προβάλλοντας με στοιχεία το τι πραγματικά ισχύει και συμβαίνει, και καταρρίπτοντας με αντίστοιχο τρόπο αόριστους λαϊκούς μύθους και στερεότυπα γύρο από τη δουλειά μας και το αντικείμενο μας. Το παρόν άρθρο, έχει σκοπό να ενημερώσει το ευρύ κοινό σχετικά με το κλινικό έργο των Κλινικών Ψυχολόγων και των Ψυχιάτρων, μέσω συνοπτικής αναφοράς ορισμών και στοιχείων, και παραθέτοντας κοινούς μύθους και αλήθειες γύρω από την ψυχική νόσο.
Ιστορικά αναφερόμενοι, ο Carl Jaspers (1913), είναι ο ιδρυτής του επιστημονικού πεδίου της ψυχοπαθολογίας, που κυρίως αφορά Κλινικούς Ψυχολόγους και Ψυχιάτρους, σχετικά με την θεραπεία και την έρευνα των ψυχικών νοσημάτων.
Τι ορίζεται ως ψυχοπαθολογία ή ψυχική νόσος;
- Ψυχοπαθολογία: μελέτη της ψυχικής νόσου, ή σχετική αναφορά στην ψυχική νόσο (ψυχώσεις, διαταραχές της διάθεσης, αγχώδεις διαταραχές, κ.α.).
- Ψυχική νόσος: δυσλειτουργία (σκέψη, συναίσθημα, συμπεριφορά), ψυχικός πόνος (λύπη, εμμονές), δυσλειτουργία στην καθημερινότητα (εργασία, σχέσεις), μη αποδεκτή συμπεριφορά ή πρακτικές βάση κουλτούρας (γάμοι μεταξύ ανηλίκων στην Ελλάδα).
Μύθος
- Οι ψυχικές ασθένειες είναι δημιούργημα και «ταμπέλα» των ειδικών (Κλινικών Ψυχολόγων, Ψυχιάτρων).
Αλήθεια
- Για να διαγνωστεί το άτομο με ψυχική νόσο πρέπει να πληροί μία σειρά από διαγνωστικά κριτήρια (ένταση συμπτωμάτων, χρονική διάρκεια, βαθμό λειτουργικότητας, κ.α.).
Μύθος
- Η ψυχή βρίσκεται κάπου στο στήθος.
Αλήθεια
- Οποιαδήποτε ψυχική νόσος σχετίζεται με τη δυσλειτουργία συγκεκριμένων εγκεφαλικών περιοχών, όπου ανάλογα με την πάθηση παρατηρείται μη ισορροπημένη/δυσλειτουργική συμπεριφορά.
- Παράγοντες σχετικά με την εκδήλωση και τη διατήρηση της ψυχοπαθολογίας
- Κληρονομικότητα – Γονιδιακή βάση (δίδυμοι, αδέρφια, γονείς, κ.α.).
- Περιβάλλον κατά την κύηση (οικογενειακές συνθήκες, διατροφή, ασθένειες, κ.α.).
- Επιπλοκές τοκετού (αιμορραγία, ατυχήματα, κ.α.).
- Ιδιοσυγκρασία (temperament).
- Οικείο περιβάλλον (νοσηρό ή μη).
- Ευρύτερο περιβάλλον (σχολείο, γειτονιά, πόλη, κ.α.).
- Γεγονότα κατά την ανάπτυξη (ασθένειες, ατυχήματα, τραυματικές εμπειρίες, κ.α.).
Μύθος
- Η ψυχοπαθολογία ή οι ψυχικές νόσοι έχουν μόνο γενετική βάση.
Αλήθεια
Με βασική εξαίρεση το σύνδρομο Down (Τρισωμία 21), δεν υπάρχουν σαφή και ικανοποιητικά στοιχεία που αποδεικνύουν μόνο την γενετική βάση ή την κληρονομικότητα της ψυχοπαθολογίας. Αλληλεπίδραση πολλών παραγόντων (γονίδια, ιδιοσυγκρασία, περιβάλλον, κ.α.).
Παραδείγματα Αλληλεπίδρασης Κληρονομικότητας με Περιβαλλοντικούς Παράγοντες
- Κατάθλιψη.
- Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή.
- Κοινωνική φοβία.
- Νευρική ανορεξία.
- Ψυχογενής βουλιμία.
- Διπολική διαταραχή.
- Ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας.
- Σχιζοφρένεια.
Πώς μελετάμε την ψυχοπαθολογία;
- Μελέτη περίπτωσης (θεραπευόμενος με κατάθλιψη).
- Μελέτη συσχετιζόμενων μεταβλητών (φύλο και σχιζοφρένια).
- Πειραματικές μελέτες (άνθρωποι στο εργαστήριο).
- Διαπολιτισμική έρευνα (γενικευμένη αγχώδης διαταραχή στις Φιλιππίνες).
Συστήματα αξιολόγησης και διάγνωσης
- Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM- I, II, III, III-R, IV, IV-TR, 5).
- International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD-10).
Μύθος
- Τα συστήματα αξιολόγησης και διάγνωσης είναι αόριστα και άνευ σημασίας.
Αλήθεια
Τα συστήματα αξιολόγησης και διάγνωσης έχουν δημιουργηθεί ως κώδικας επικοινωνίας μεταξύ ειδικών (Κλινικών Ψυχολόγων, Ψυχιάτρων), βασισμένα στη συνεχή κλινική πρακτική και κλινική έρευνα.
Αλήθεια
Επίσης χρησιμοποιούνται ανά τον κόσμο από, υπηρεσίες ελέγχου και διανομής ψυχιατρικών φαρμάκων, φαρμακοβιομηχανίες, ασφαλιστικές εταιρίες, νομικές υπηρεσίες, κ.α.
Τι ισχύει στο δυτικό κόσμο, και τι στην Ελλάδα;
Παγκοσμίως η αξιολόγηση και η διάγνωση είναι αυστηρά βασισμένη στα κριτήρια των (DSM & ICD).
Συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, η αξιολόγηση και η διάγνωση της ψυχοπαθολογίας γίνεται μέσω του DSM & ICD, ανάλογα με τον φορέα (Δημόσιος ή Ιδιωτικός). Ωστόσο, ανεξαρτήτου φορέα, οι ομοιότητες των 2 συστημάτων αξιολόγησης είναι σημαντικές.
Συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, η αξιολόγηση και η διάγνωση της ψυχοπαθολογίας γίνεται μέσω του DSM & ICD, ανάλογα με τον φορέα (Δημόσιος ή Ιδιωτικός). Ωστόσο, ανεξαρτήτου φορέα, οι ομοιότητες των 2 συστημάτων αξιολόγησης είναι σημαντικές.
Αλέξανδρος Ν. Μουσούρος
Κλινικός Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
Σχόλια